In de berichten staat dat je iets gewonnen hebt en dat je om de prijs te ontvangen naar een bepaald nummer moeten bellen. Dit soort oplichting wordt Wangiri-fraude genoemd. De sms'jes worden verstuurd door een computerprogramma naar een willekeurige lijst.

- Ga niet in op deze sms'jes! Als je een smartphone hebt, kan je de nummers zelf blokkeren door ze in 'spam' te zetten.
- Ga na bij je provider of er kosten verbonden zijn aan deze sms'jes. Zo ja, sms dan STOP naar het nummer.
- Als je nadeel hebt, kan je klacht indienen bij de politie.

Tips kan je vinden op www.cybersimple.be.

Dit initiatief heeft als doel te zorgen voor een veiliger internet en om personen beter te beschermen tegen de risico's van het net. Het bevat praktische informatie over veilig surfen op het net.

Op de website www.veiligonline.be vind je allerhande informatie over cyberpesten.

Slachtoffer?
Doe dan aangifte bij de lokale politie.

Wat is diefstal met list precies?
Sinds enkele jaren heeft een bijzonder fenomeen zijn intrede gedaan, namelijk het fenomeen ‘diefstal met list'. Het betreft een woningdiefstal (meestal bij senioren) door een persoon die zich met een list onrechtmatig uitgeeft voor een politieagent of een arbeider van een water- of elektriciteitsmaatschappij (in de meeste gevallen). De daders maken hierbij gebruik van het prestige dat hun valse titel hen verschaft om op slinkse wijze een kompaan in de woning binnen te laten en zo een diefstal te plegen. Dit fenomeen omvat talrijke modus operandi, die gaan van valse politieagenten of valse bedienden tot het gebruik van valse voorwendselen. Dit is één van de redenen waarom deze feiten moeilijk op te sporen zijn. Niettemin kunnen een aantal eenvoudige preventieve maatregelen het risico op een dergelijk misdrijf aanzienlijk verminderen.

Preventietips : hoe kan u een diefstal met list vermijden?
- Vermeld niet op de deurbel dat u alleen woont (bijvoorbeeld “weduwe X”). Vermeld enkel uw familienaam.
- Het is aanbevolen om in de eerste plaats een ketting op de deur te laten plaatsen. Dit vormt een eerste obstakel voor dieven en het biedt de bewoner de mogelijkheid op een relatief veilige wijze met een persoon die voor de deur staat te praten.
- Pas op voor huis-aan-huisverkopers die u hun koopwaar laten zien bij de voordeur (tapijten, producten ...). Deze list wordt dikwijls gebruikt om het plegen van een diefstal te verdoezelen.
- Hoed u voor onbekende personen die bij u aanbellen en vragen om iets te eten of te drinken. Laat deze in geen geval binnen.
- Staat een politieagent, iemand van een gas-, elektriciteits-, of andere maatschappij voor de deur? Vraag een dienstkaart. Aarzel niet deze dienstkaart onder de deur te laten schuiven. Heeft de persoon geen dienstkaart? Niet opendoen.
- Bewaar het telefoonnummer van de lokale politie vlakbij uw telefoon. Indien iemand bij u aanbelt en beweert van de politie te zijn, bel dan naar de politie en vraag of de naam die de agent in kwestie opgeeft, wel degelijk bestaat en of deze agent dienst heeft.
- Bel in geen geval naar het telefoonnummer dat de agent u geeft. Dit kan het nummer van een kompaan zijn.

Wat nu gedaan? Waar kan u terecht na een diefstal met list?
Mocht u toch nog slachtoffer van diefstal met list worden, neem dan volgende raadgevingen in acht:
- Doe onmiddellijk aangifte van de diefstal.
- Verwittig in geval van diefstal van waardepapieren en kasbons onmiddellijk de bank en laat deze blokkeren. Dit belet de daders de buit in de wacht te slepen.
- De dieven kunnen sporen hebben achtergelaten. Raak niets aan tot de (echte) politie ter plaatse is.

Er wordt een proces-verbaal opgesteld en de beschrijving van de dader(s) wordt verspreid naar de andere politiediensten. De federale politie beschikt over een videoband waarop de daders van dergelijke feiten staan. Deze staat ter beschikking van de politiediensten die belast zijn met deze onderzoeken. De politie heeft aandacht voor slachtofferhulp. Wij kunnen dan ook alleen maar adviseren hierop een beroep te doen.

Meer info?
Raadpleeg de brochure: Diefstal met list: laat u niet in de luren leggen!

1/ In onze provincie zijn er Franse dakwerkers actief die ontmossen met chloor in plaats van een professionele ontmosser... Dus geen goede zaak!

2/ Rondreizende oplichters:
- Soortgelijke verhalen van oplichters duiken elk jaar opnieuw op. Franse, Engelse of Ierse dakwerkers/oplichters die aanbellen om klusjes uit te voeren. Of zelfs niet op jouw toestemming wachten en er meteen aan beginnen. Ze vragen grote voorschotten, leveren slecht werk af en vertrekken daarna met de noorderzon.

- Het opsporingsprogramma FAROEK wijdde eerder al een reportage over deze rondreizende klusjesmannen:



- Hoe pak je de situatie aan?
-> Geef geen toestemming om werken uit te voeren.
-> Betaal geen voorschot.
-> Bel meteen de politie!

In deze vorm van oplichting kom je als slachtoffer in contact met de oplichter via een (valse) advertentie op een legitieme veilingsite.

De oplichter, die zich voordoet als verkoper, biedt objecten te koop aan (een auto, gsm, kleine elektronica, enz. ). Van zodra de betaling is verricht, verdwijnt de oplichter van de site en is hij niet meer te contacteren.

Vermijd bij aankopen op het net om persoonlijke informatie vrij te geven, zoals identiteits- of bankgegevens. De oplichters kunnen deze misbruiken.

Van zodra je enig vermoeden hebt dat je met een oplichter te maken hebt, verbreek alle contact en betaal zeker niets!

Slachtoffer?
Breng je bank op de hoogte en doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie. Dat kan via de website van de FOD Economie.

Indien uw paswoord onvoldoende sterk is, of u gebruikt een paswoord dat te zeer voor de hand ligt (bijvoorbeeld uw geboortedatum, de naam van uw hond, van uw kinderen, enz), of een dat kan teruggevonden worden in publieke bronnen op het internet (u heeft bijvoorbeeld een niet-afgeschermd profiel waarin u deze gegevens publiek maakt), dan vinden ook de criminelen dit en gebruiken het om toegang te nemen tot uw account.

Na de hacking gebruiken de criminelen uw account om spam te versturen, SOS-mails naar uw contacten te zenden, mensen op te lichten, of andere criminele feiten te plegen.

Slachtoffer?
Doe aangifte bij de politie.

Nagenoeg altijd zullen criminelen valse namen gebruiken wanneer ze mensen proberen op te lichten. Soms echter zijn de gebruikte namen niet zozeer fictief, maar misbruiken ze de namen van bestaande personen. Het kan dan gaan om namen van gekende en betrouwbare personen en instanties, maar ook om namen van eerdere slachtoffers of van mensen wiens gegevens ze "gestolen" hebben via phishing, of wiens gegevens gevonden werden in open bronnen op het internet, etc.

De gestolen gegevens worden op verschillende manieren misbruikt: zo worden de persoonlijke gegevens bijvoorbeeld gebruikt om aankopen te doen op het internet, om valse advertenties te plaatsen in zijn naam, om bankrekeningen te openen of kredietkaarten aan te vragen. Ze kunnen echter ook gebruikt worden om anderen te cyberpesten, om mensen te bedreigen, om lasterlijke berichten te verspreiden of om profielen te creëren in naam van iemand anders en daar schadelijke informatie op te posten.

Het is daarom van belang om:
- uw persoonlijke gegevens zo min mogelijk ter beschikking te stellen op internet, en uw profielen goed af te schermen voor onbekenden.
- nooit te antwoorden op phishingmails.
- de documenten met persoonlijke gegevens zoals facturen te versnipperen vooraleer u ze weggooit.
- uw identiteitsdocumenten nooit in te scannen en via mail te versturen naar onbekenden.
- uw computer te beschermen met een up-to-date antivirusprogramma en steeds de meest recente versie van uw besturingssysteem te downloaden (bv gratis updates van windows).

Slachtoffer?
- Doe aangifte bij de politie. Dit kan online via de website van de FOD Economie.
- Verzamel alle beschikbare gegevens die nuttig kunnen zijn voor het onderzoek.

Wat is het Meldpunt?
De website meldpunt.belgie.be werd opgericht door de Federale Overheidsdienst Economie om allerlei vormen van oplichting, bedrog, fraude en illegale handelspraktijen te melden. Het is een onlineplatform of website waar u en ook ondernemingen misleiding, bedrog, fraude of oplichting kunnen melden.

Opgelet: Ben je slachtoffer geworden van dergelijke praktijken en heb je nadeel geleden (bijvoorbeeld je hebt geld verloren, je hebt een valse boete betaald, ...), dien dan klacht in bij de politie zodat er een proces-verbaal kan worden opgesteld.

Wat kan ik melden via het Meldpunt?
- Oplichting: valse facturen, valse loterij, valse boetes per e-mail, …
- Fraude: phishing, spoofing (zich online voordoen als iemand anders), valse waardebonnen per e-mail, sluikwerk/zwartwerk/schijnzelfstandige, …
- Illegale handelspraktijken en bedrog: misleidende reclame of prijsaanduiding, problemen met een krediet, ongewenste oproepen of e-mails, leveringsproblemen, foute voedseletikettering, garantieproblemen, niet-naleving rookverbod, …

Het Meldpunt is geen dienst voor noodoproepen en beschikt niet over een 24/24 u permanentie.

Wat gebeurt er na mijn melding?
Aan de hand van gerichte vragen krijg je een antwoord en advies op maat. Je weet meteen welke stappen je kan ondernemen en wie je daarbij kan helpen.

Hoe kan ik iets melden als ik geen internet heb?
Het meldpunt is een online platform, maar het blijft ook mogelijk om schriftelijk een bedrog, fraudegeval of oplichting te melden. Dit kan door een brief te sturen naar:

FOD Economie
Algemene Directie Economische Inspectie
Koning Albert II-laan 16
1000 Brussel.

Telefonische meldingen zijn niet mogelijk, maar op het gratis nummer van de FOD Economie (0800 120 33) kan je steeds terecht voor meer informatie over het Meldpunt.

Hoe gaan telefonische oplichters te werk?
Een verkoper belt u met een zeer aantrekkelijk aanbod. Het gaat meestal om kortingsbonnen of cheques voor voordelige hotelkamers of reisarrangementen, kortingen op online aankopen, stalen van schoonheidsproducten of proefexemplaren van puzzelboekjes of tijdschriften. Meestal stelt de verkoper zich amper voor en geeft hij weinig details over het aanbod. Soms stelt de verkoper voor om het product of dienst eerst uit te testen, gratis of tegen een kleine vergoeding. Op het einde van het gesprek belooft de verkoper u per e-mail een samenvatting van het aanbod te sturen. Die e-mail komt niet aan of komt soms terecht in uw ongewenste e-mailmap. Als u niet reageert op die e-mail, ontvangt u een factuur of soms al meteen een betalingsaanmaning van een incassobureau. Gek genoeg komt die e-mail wél in uw inbox terecht. Het bedrag is vaak hoger dan hetgeen afgesproken was per telefoon en ook als u betaalt, ontvangt u meestal niets. Trouwens, zulke oplichters opereren quasi altijd vanuit het buitenland en houden geen rekening met de "Bel-me-niet-meer-lijst". Consumenten die zich daarop inschreven om geen reclametelefoontjes meer te ontvangen, kunnen dus ook het slachtoffer worden van misleidende televerkoop.

Hoe kunt u een misleidend telefoontje herkennen?
1. Tijdens het telefoontje
- Maakt de verkoper zich bekend?
Een televerkoper is verplicht zijn identiteit en de onderneming waarvoor hij belt, kenbaar te maken aan het begin van het gesprek. Hij moet ook duidelijk maken dat het telefoongesprek bedoeld is om iets te verkopen. Doet de verkoper dat niet, wees dan op uw hoede en twijfel niet om hem ernaar te vragen.

- Is het aanbod duidelijk?
Geeft de verkoper weinig informatie over de eigenschappen, de prijs of de duur van de overeenkomst, vraag dan zeker om meer details. Gratis aanbiedingen of roefpakketjes om het product eerst uit te testen, kunnen wijzen op een misleidend telefoongesprek.

2. Na het telefoontje
- Staat de televerkoper op de lijst van ondernemingen die al gemeld zijn?
Check zelf de naam van de onderneming die u opbelt op de lijst van ondernemingen waarover de FOD Economie en het Europees Centrum voor de Consument al meldingen ontvingen. Wees uiterst voorzichtig met aanbiedingen van de ondernemingen die op die lijst staan. Staat de onderneming niet op de lijst, dan betekent dat niet dat het aanbod zeker veilig is: telefonische oplichters wisselen vaak van naam en het is mogelijk dat de FOD Economie nog geen meldingen heeft ontvangen over de televerkoper die u opbelde.

- Heeft u een schriftelijke bevestiging ontvangen?
Een televerkoper is verplicht om u een bevestiging te sturen, per e-mail of per post. Die bevestiging moet u alle informatie geven over het aanbod en over uw herroepingsrecht. Stuur meteen een antwoord als u niet geïnteresseerd bent in het aanbod. Heeft u geen bevestiging ontvangen? Kijk dan in de map met ongewenste e-mails. Staat de bevestigingsmail in die map, of heeft u helemaal geen e-mail ontvangen, dan is de kans groot dat het om misleiding gaat. Ook als u wel een bevestiging kreeg, maar de informatie in de e-mail summier en verwarrend is, kan het om telefonische oplichting gaan.

- Is het incassobureau dat aanmaningen stuurt, wel erkend in België?
Een tijdje na het telefoongesprek of na de bevestigingsmail (als die is verzonden) ontvangt u een aanmaning van een incassobureau. U hoeft niet meteen te betalen, maar kan best eerst nagaan of dat incassobureau ingeschreven is bij de FOD Economie. U vindt de lijst van ingeschreven incassobureaus op de website FOD Economie. Is het incassobureau niet ingeschreven, dan mag het in België zijn activiteit niet uitoefenen. Gaat u niet akkoord met de aanmaning? Laat het hen dan zo snel mogelijk weten.

Er zijn 3 soorten phishing!

1. Klassieke phishing
Fraudeurs misbruiken het logo en de identiteit van uw bank om er frauduleuze e-mails mee te maken. Als u een e-mail van uw bank krijgt, controleer dan eerst het e-mailadres van de zender. Bekijk ook de inhoud van de e-mail. Wordt u gevraagd om uw bankgegevens na te kijken via een link in de mail? Dan brengt de link u misschien naar een valse aanmeldpagina die sprekend lijkt op die van uw online bank. Daar wordt u gevraagd om gegevens in te vullen of handelingen uit te voeren. Voor u het weet, hebt u al uw vertrouwelijke gegevens doorgespeeld.

Een bank zal nooit via e-mail of telefoon om vertrouwelijke gegevens vragen die ze al heeft, zoals uw e-mail, uw adres of uw rekeningnummer. Hetzelfde geldt voor de cijfercodes die uw kaartlezer aanmaakt.

2. Vishing
U krijgt mogelijk ook een bedrieglijk telefoontje van iemand die zich voordoet als een medewerker van uw bank. Deze persoon vraagt u naar enkele cijfercodes die u met uw bankkaart en kaartlezer aanmaakt. Zogezegd om de update van uw gegevens te bevestigen. In werkelijkheid is het een fraudeur die betalingen doet vanaf uw rekening met behulp van de codes die u geeft.

3. Phishing via bankkaartbestellingen
U krijgt een e-mail met de vraag om u aan te melden in uw Home Bank om zogezegd een bestaande bankkaart te vervangen of om een nieuwe kaart te bestellen. U moet gewoon op de link in de e-mail klikken maar de link leidt naar een valse aanmeldpagina. Daar wordt u gevraagd om persoonlijke informatie in te vullen zoals uw Bank ID en Card ID, Home Bank-paswoord en geheime pincode van uw huidige bankkaart. Met deze informatie kunnen de fraudeurs zich aanmelden in uw echte online bank en er een nieuwe bankkaart aanvragen.

Die kaart kunnen ze onderscheppen door bijvoorbeeld uw brievenbus te forceren. Ze kunnen u ook vragen om de oude bankkaart per post op te sturen met als voorwendsel dat bijvoorbeeld oude kaarten gerecycleerd worden. Het adres dat ze opgeven is natuurlijk hun eigen adres.

In beide gevallen komen de fraudeurs in het bezit van uw actieve kaart én geldige geheime pincode.

Slachtoffer?
- Breng je bank op de hoogte van het ontvangen bericht en van de phishingactie.
- Verander de codes van de online bankaccount.
- Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie.

Sinds de banken de Maestro-functie hebben geblokkeerd van de bankkaarten buiten de EU is skimming stilgevallen, Maar er is iets in de plaats gekomen, schoudersurfen.

De meest voorkomende soorten zijn:
- onopvallend over iemands schouder meekijken terwijl deze bij een betaalautomaat zijn pincode invoert - onopvallend over iemands schouder meekijken terwijl deze op een computer werkt om wachtwoorden en inloggegevens te achterhalen

Bij shoulder surfing kijkt een crimineel mee over uw schouder terwijl u een verrichting uitvoert aan een geldautomaat. Op die manier komt hij uw geheime code te weten. Vervolgens leidt hij uw aandacht af om zo uw bankkaart te pakken te krijgen.

Hoe doet hij dat?
U haalt wat geld af aan een geldautomaat. De persoon die netjes achter u staat te wachten, wijst u er plots vriendelijk op dat u een bankbiljet heeft laten vallen. Terwijl u zich bukt, is de persoon met de noorderzon verdwenen. Net zoals uw betaalkaart. Terwijl u uw verrichting aan het uitvoeren was, stond die persoon bovendien niet gewoon zijn beurt af te wachten. Hij was over uw schouder aan het meekijken naar uw geheime code. Nu hij uw geheime code en uw kaart bemachtigd heeft, kan hij vrij geld afhalen van uw rekening.

Het voorbeeld van het bankbiljet is een mogelijkheid, maar de crimineel kan ook een praatje met u slaan en u zo om de tuin leiden. Shoulder surfing gebeurt niet enkel in een selfbank, maar kan ook plaatsvinden aan een betaalterminal in een winkel, een tankstation, een ziekenhuis,…

Phishing is fraude via het internet waarbij oplichters gevoelige informatie (gebruikersnaam, wachtwoord, kredietkaartnummer, bankkaartcode, …) van je proberen te verkrijgen via valse e-mails en websites.
Deze oplichters geven zich onder meer uit voor nutsbedrijven, supermarkten, banken, en zelfs overheids- of politiediensten. Het is dus belangrijk om steeds alert te zijn!

Hoe kan je verdachte e-mails herkennen?
- De e-mails komen onverwacht, zijn zogezegd ‘dringend’ en vragen naar persoonlijke gegevens.
- De e-mails bevatten vaak taal- of spellingsfouten.
- Controleer het e-mailadres. Een vreemde domeinnaam (hetgeen dat achter de @ staat) wijst vaak op oplichting.

Wat doe je met verdachte e-mails?
- Open en beantwoord de e-mails niet.
- Stuur de e-mails door naar verdacht@safeonweb.be.
- Verwijder nadien de e-mails zo snel mogelijk, ook uit je prullenbak.
- Toch geopend? Klik dan niet op afbeeldingen, bijlagen of links naar websites. Vul ook geen persoonlijke gegevens in!

Twijfel je over een e-mail?
- Neem telefonisch contact op met de afzender om navraag te doen over de e-mail. BELANGRIJK: gebruik het officiële telefoonnummer en geen nummers die in de verdachte e-mail staan.

Heb je toch gegevens doorgegeven?
- Gaat het om een wachtwoord dat je ook op andere plaatsen gebruikt? Wijzig dit wachtwoord dan onmiddellijk.
- Gaat het om bankkaartgegevens? Bel onmiddellijk naar Cardstop (078 170 170) om je kaart te blokkeren.
- Klacht indienen kan bij de lokale politie of via de website https://meldpunt.belgie.be/meldpunt/.